Hamide HANGÜL
Paslanmaz çelik sektöründe sular durulmuyor. Bu yıl başında paslanmaz çelikte yüzde 8’den yüzde 12’ye çıkartılan gümrük vergisinin ardından, Çin ve Endonezya’dan yapılan ithalata Posco Assan TST’nin talebiyle başlatılan anti damping soruşturması, tartışmaları alevlendirdi.
Söz konusu talep üzerine, ana hammaddesi paslanmaz çelikten mamul fırından ocağa, tencerelerden kahve makinasına kadar üretim yapan üreticiler de karşı atağa geçerek Ticaret Bakanlığı’na itiraz başvurusunda bulundu. Şu anda çıkacak sonuca kitlenen sektör temsilcileri, ek gümrük vergisi söylentisinin bile paslanmaz çelikte yüzde 15- 20 zamma neden olduğunu açıkladı.
“10 milyar dolarlık sektörü riske atar”
Soruşturma sonucu yeni bir ek vergi daha gelmesinin, rakip ülkelerle rekabeti zorlaştıracağına işaret eden üreticiler, bu durumun istihdam ve ihracat kaybının yanı sıra, kapanmalara da yol açacağını savundu. Türkiye’de mutfak ve mutfak eşyaları üretiminde önemli bir yere sahip Konyalı üreticiler de 10 milyar dolar ihracat, 800 bin kişiye istihdam sağlayan sektörün, yeni ek vergi karşısında zorlanacağını belirterek, “8- 10 milyar dolar ihracat yapan sektörü riske atar, 400 bin istihdam kaybı olur” diye konuştu.
Soruşturmanın, 800 binden fazla kişiye istihdam sağlayan 40 bin fazla işletme için büyük bir haksızlık olduğunu dile getiren Endüstriyel Mutfak, Çamaşırhane, Servis ve İkram Ekipmanları Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TUSİD) Yönetim Kurulu Başkanı Bekir Topuz, “Çin’den alınan soğuk çekilmiş rulo sacın ton fiyatı 2 bin 50 dolar. Yüzde 12 vergi ile fiyatı 2 bin 290 dolara geliyor. Buraya yine ek vergi gelirse fiyat 2 bin 900 dolarlara kadar çıkacak. Posco Assan TST’de de fiyat 2 bin 200 dolar seviyesinde.
Eğer ek vergi gelir ve fiyatlar artarsa Posco Assan TST’de fiyatlarını yükseltecek” ifadelerini kullandı. Yeni bir ek vergi sonucunda, servis sağlayıcılarının kapanmak zorunda kalacağını kaydeden Bekir Topuz, yıl başında gelen ek vergiyle endüstriyel mutfak ve mutfak ekipmanları ihracatının ilk 7 ayda 1 milyar dolar azaldığını belirterek, “Yeni bir ek vergi gelirse ihracat yüzde 50, istihdam yarı yarıya düşer” dedi.
“Rekabet edemeyiz, kapanmalar başlar”
Konya’da fırın ve endüstriyel mutfak sektöründe tedarikçi firma olarak hizmet verdiklerini söyleyen Klematis’in Genel Müdürü Ahmet Karaçam, ana hammadde olarak kullandıkları paslanmaz çelikten, hamur yoğurma mikserleri, kazanlar ve karıştırıcılar ürettiklerini söyledi. Sektörde iki yerli firma olarak hizmet verdiklerini belirten Karaçam, “Geldiğimiz noktada ithal ürün girişi neredeyse sıfırlandı.
İhracat yapar duruma geldik. Ancak, ek vergi gelirse herkesi zorlar. Endüstriyel üretim yapan tüm gıda işletmeleri paslanmaz çelikten üretilen ürünleri kullanmak zorunda. Ekmeğe, simide bile zam gelir. Ek vergiler, işletmelerin kilit vurmasına neden olur. Türkiye’de ek vergilerin zam olarak yansımasının dışında, ihracatta da büyük kan kaybedeceğiz. Fiyat pahalanacağı için ihracat pazarlarında rekabet edemeyeceğiz. Sonrasında kapanmalar başlar” diye konuştu.
Söylentisiyle bile yüzde 20 zam geldi
Hamur yoğurma makinesi, et-soğan doğrama makinesi, kıyma makinesi, patates soyma makinesi gibi ürünler üreten Osimo’nun Yönetim Kurulu Başkanı Rıza Bayar, “10 bin metrekarelik alanda üretim yapıyoruz. Ayda 5 bin adet hamur yoğurma makinesi üretimimiz var.
Endüstriyel üretim yapan firmalar dışında evlere de bu ürünlerimiz giriyor. Özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da kalabalık yaşayan aileler hamur yoğurma makinelerimizden alıyor. Yıl başında gelen ek vergi fiyata yansımıştı, anti-damping soruşturmasıyla gelebilecek ek vergilerle daha da pahalanır. Söylentisi bile yüzde 10-15 zam gelmesine neden oldu.
Yıl başında toptan fiyatı 7 bin TL olan 15 kilogramlık hamur yoğurma makinesinin fiyatı ek vergi sonrası 10 bin TL’ye çıktı. Şimdi yüzde 25 ek vergi konuşuluyor. Böyle olursa fiyat en az 12 bin 500 TL’ye çıkacak. İtalyan rakibimizin fiyatı ise 9 bin 500 TL. Devletimizden üreticiye, sanayiciye sahip çıkmasını istiyoruz” ifadelerini kullandı.
“Üretimi yurt dışına taşırım”
Türkiye’de kafe, restoran ve fabrikalara doğalgazlı ısıtıcı üreten Panera Mühendislik’in Genel Müdürü Gökhan Kaynakoğlu da yüzde 97’si ithal olan bir sektörde 2015’ten bu yana yerli üretim yaptıklarını söyledi. Kaynakoğlu, şöyle devam etti: “Şu anda sektörün yüzde 50’si yerli üretime döndü. Ancak ana hammaddemiz olan paslanmaz çelikte vergilerin yüzde 12’ye çıkması sonrası sendeledik.
Şimdi ise anti-dampin soruşturması ile yine ek vergi getirmek istiyorlar. Eğer bu durum yaşanırsa üretimi durdurup başka ülkede kendi markamla üretim yaptıracağım. Daha uyguna gelecek. Ülkemizin ise ithalatı artacak. Türkiye’de 40 bin paslanmaz çelik kullanan üretici var. Onları ateşe atmaya değer mi? Dernekler kanalıyla görüşmelerimiz oldu, 8-10 milyar dolar ihracatı olan sektör riske girer.”
